Monopod tương tự như tripod, được dùng để ổn định các thiết bị như máy ảnh và ống nhòm. Tuy nhiên, trong khi tripod có ba chân có thể điều chỉnh để giữ vững và cân bằng thiết bị, thì monopod chỉ có một chân. Điều này có nghĩa là bạn phải đánh đổi một phần sự ổn định để lấy sự tiện lợi, bởi vì nó được dựng và di chuyển nhanh hơn. Monopod thường được sử dụng bởi các nhiếp ảnh gia động vật hoang dã, nhiếp ảnh gia thể thao và những người quan sát chim.

Phần 1: Chọn vị trí cho monopod

Dùng monopod và đôi chân của bạn để tạo thành tripod

Trước tiên, hãy kéo dài chân máy sao cho máy ảnh cao hơn tầm mắt của bạn vài inch. Đứng với hai chân dang rộng thoải mái, đối diện với chủ thể, và đặt đáy của chân máy ảnh giữa và phía trước bàn chân. Nghiêng nó về phía bạn cho đến khi kính ngắm ngang tầm mắt, rồi giữ chắc. Tư thế này hoạt động tốt trên bề mặt mềm, chẳng hạn như cỏ. Trên bề mặt nhẵn, đặc biệt là nghiêng, chân máy ảnh có thể trượt quá nhiều.

Giữ monopod tựa vào chân của bạn

Đứng với hai chân dang rộng thoải mái, đối diện chủ thể. Đặt đáy chân máy ảnh cách gót một bàn chân vài inch. Để thân chân máy tựa vào phía trong đùi, rồi điều chỉnh chân máy ảnh và bàn chân cho đến khi đầu chân máy ở đúng vị trí trước mặt bạn. Đây là một tư thế linh hoạt, phù hợp cho cả mặt đất mềm và cứng. Tựa thân chân máy ảnh vào chân sẽ tăng sự ổn định, mặc dù trên bề mặt quá trơn, chân monopod có thể không đủ vững.

Đặt monopod vào mu bàn chân và giữ bằng bàn chân

Đây gọi là tư thế cung thủ (Archer Stance). Đứng với hai chân cách nhau bằng vai. Đặt chân trái lên trước khoảng một bước, và xoay bàn chân phải hơi hướng sang phải. Đặt đáy chân máy ảnh sát vào mặt trong bàn chân phải. Nghiêng phần trên về phía trung tâm cơ thể cho đến khi ở vị trí thích hợp để sử dụng. Bạn có thể cần dạng chân rộng hơn hoặc hơi nghiêng người. Đây là tư thế tốt nhất cho bề mặt cứng, trơn, chẳng hạn như bê tông nhẵn.

Thu gọn monopod và đặt đáy vào túi ổn định

Nếu bạn mang đai đeo đồ nghề để chứa thiết bị, bạn có thể gắn thêm túi ở phía trước. Cách này cho phép bạn dùng cơ thể để giữ chân máy ảnh ổn định. Tư thế này hữu ích khi mặt đất đặc biệt mềm và không ổn định, như tuyết hoặc bùn.

Phần 2: Sử dụng Monopod hiệu quả

Cầm monopod đúng cách

Giữ thân chân máy bằng tay trái, gần chỗ nó kết nối với máy ảnh. Dùng tay phải để thao tác máy ảnh như bình thường. Kẹp khuỷu tay sát người khi chụp để giảm rung lắc ngang.

Ấn monopod xuống đất khi chụp để ổn định khung hình

Dùng tay trái, tạo một chút lực ấn xuống chân máy ảnh. Điều này giúp ổn định máy ảnh khi chụp. Bạn không cần lực quá lớn, chỉ đủ để giữ chắc chân monopod trên mặt đất. Máy ảnh và ống kính càng nặng thì bạn càng cần lực ép mạnh hơn để giữ ổn định.

Dùng đầu tripod khi đặt monopod nghiêng

Nếu bạn nghiêng chân máy ảnh, chẳng hạn theo tư thế tripod, bạn sẽ cần một đầu gắn để xoay góc máy ảnh. Với đa số cảnh chụp, chỉ cần đầu xoay (swivel head) vì nó có thể dễ dàng xoay trái/phải. Đầu bi (ball head) cũng có thể dùng và rất hiệu quả với ảnh góc rộng. Một số chân máy ảnh đi kèm sẵn đầu, nhưng cũng có loại không, bạn sẽ cần mua riêng.

Dùng dây đeo cổ tay để tăng độ ổn định

Hầu hết monopod đi kèm dây đeo cổ tay, thường để mang theo. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dùng dây này khi chụp để vừa giữ cho máy ảnh không rung trên đầu gắn, vừa dễ dàng ấn chân máy xuống đất. Chỉ cần luồn tay trái vào dây khi cầm thân chân máy.

Phần 3: Khi nào nên dùng Monopod?

Gắn ống kính máy ảnh vào monopod để giảm rung khi dùng ống kính dài

Chân máy ảnh cũng sẽ giảm mệt mỏi khi bạn phải cầm máy ảnh hoặc ống kính nặng. Mệt mỏi trong các tình huống như vậy có thể giảm đáng kể nhờ monopod, đặc biệt khi bạn phải chờ lâu giữa các lần chụp. Bạn có thể cần mua vòng ngàm tripod để gắn monopod vào ống kính nếu nó không có sẵn.

Dùng monopod khi bạn không có thời gian dựng tripod

Monopod có thể được dựng chỉ bằng vài động tác. Nếu bạn đang chụp sự kiện thể thao nhanh hoặc quan sát động vật hoang dã (có thể sợ hãi vì tiếng động hoặc chuyển động quá nhiều), chân máy ảnh sẽ mang lại lợi thế hơn tripod. Điều này đặc biệt đúng khi bạn chụp trên mặt đất nghiêng, vì tripod cần chỉnh lại từng chân mỗi lần bạn di chuyển.

Chụp ảnh thiếu sáng với monopod

Bạn sẽ có nhiều tự do hơn với khẩu độ và tốc độ màn trập nếu giữ máy ảnh bằng monopod thay vì chỉ cầm tay. Tripod – vốn giữ máy ảnh hoàn toàn yên – vẫn là cách tốt nhất để chụp trong điều kiện này. Lợi ích lớn nhất của monopod so với tripod trong tình huống này là sự dễ dùng và tính di động.

Dùng monopod trong môi trường đông đúc

Hãy mang monopod thay vì tripod khi bạn biết mình sẽ làm việc ở nơi chật hẹp. Monopod chiếm ít không gian hơn nhiều so với tripod.

Dùng monopod như một thanh nối để chụp trên cao

Đặt hẹn giờ trên máy ảnh, sau đó cầm chân máy ảnh bằng hai tay và giơ lên cao. Trong các tình huống bạn muốn chụp từ vị trí cao hơn, như sàn nhảy, đám đông lớn hoặc tổ chim, đây có thể là cách hiệu quả để thực hiện.

Kết luận

Tóm lại, monopod là một công cụ hữu ích giúp người dùng cân bằng giữa tính ổn định và sự linh hoạt. Nó không thể thay thế hoàn toàn tripod về độ vững chắc, nhưng lại vượt trội trong những tình huống cần nhanh chóng, gọn nhẹ và dễ di chuyển. 

Từ việc hỗ trợ chụp với ống kính dài, ghi lại những khoảnh khắc trong điều kiện ánh sáng yếu, đến việc linh hoạt sử dụng ở nơi đông người hay làm công cụ nâng cao góc chụp, monopod mang lại nhiều giá trị thực tiễn. Nếu biết cách lựa chọn tư thế và sử dụng đúng kỹ thuật, người chụp ảnh có thể khai thác tối đa lợi ích của nó, biến nó thành một trợ thủ đáng tin cậy trong nhiều bối cảnh sáng tác.